„ Pozwól mi zrobić to samemu”

                                                                                                                                           Maria Montessori

Ten słynny cytat Marii Montessori stał się hasłem przewodnim jej pedagogiki. W grupie VII ” Pszczółki od 2014 roku jest realizowana innowacja pedagogiczna pt. „ Radosne poznawania świata wszystkimi zmysłami” według systemu pedagogicznego dr Marii Montessori. Codzienną pracę w grupie, planujemy w oparciu o program; „Odkryjmy Montessori raz jeszcze” oraz o Podstawę Programową Wychowania Przedszkolnego. Podstawowym założeniem naszej pracy z dziećmi jest radosne poznawanie świata z wykorzystaniem wszystkich zmysłów, w toku aktywnej pracy, doświadczania, w specjalnie przygotowanym otoczeniu. Taki ” mały mikroświat – makroświata”. Istota pedagogiki Montessori sprowadza się do stwierdzenia, że każde dziecko powinno rozwijać się zgodnie z własnymi możliwościami, zainteresowaniami i umiejętnościami. Dziecko samo planuje swój rozwój w toku tzw. „pracy własnej”. Maria Montessori mawiała :, „Dziecko jest budowniczym samego siebie”. Proces nauczania jest skuteczny, gdy wokół dziecka panuje atmosfera szacunku dla jego wysiłku; cisza i spokój, brak pośpiechu, oceniania i rywalizacji, kiedy ma do dyspozycji  pomoce naukowe (materiał rozwojowy). Nauczyciel pomaga w rozwijaniu indywidualnych cech osobowości, pomaga osiągnąć koncentrację, samodzielność i wiarę we własne możliwości. Uczy porządku i zamiłowania do pracy, pomaga w osiągnięciu samodyscypliny. Uniezależnianiu się od nagrody. Podstawową formą naszej pracy z dziećmi są lekcje indywidualne i z całą grupą. Ważnym elementem pedagogiki Marii Montessori są „lekcje ciszy”,  Cisza to w systemie Montessori nie tylko nieobecność dźwięków, ale sposób funkcjonowania dzieci w kontakcie z innymi ludźmi oraz w kontakcie z rzeczami. W czasie lekcji ciszy dziecko może na siebie spojrzeć jako na osobę posiadająca życie wewnętrzne . lekcje ciszy przywracają równowagę, działają uspakajająco i wzmacniająco na osobowość dziecka.

Materiał rozwojowy w naszej sali ma swoje stałe miejsce, W każdym materiale ukryty jest porządek tzw. „klucz” Odnajdując go, dziecko samo odkrywa sposób wykonania zadania ,wykluczając w ten sposób potrzebę oceny ze strony dorosłych. Sprzyja to zdobywaniu przez dziecko wiary we własne możliwości, umiejętności dokonywania obserwacji, analizy i oceny własnych poczynań, rozwijaniu wewnętrznej motywacji do działania, ponieważ samodzielne odkrywanie błędu może stać się dla dziecka wyzwaniem. Ponadto świadomość popełniania błędów dostarcza dzieciom duchowej wolności. Możliwość samokontroli poprawia również atmosferę w grupie. Jest w niej mniej rywalizacji, a więcej przyjaźni.

Materiał w naszej sali jest odpowiednio uporządkowany, ma swoje stałe miejsce na półkach. Jest również uporządkowany ze względu na stopień trudności i zgrupowany według poniższych obszarów:

• Materiał do ćwiczeń dnia codziennego:

• Materiał sensoryczny:

• Materiał matematyczny:

• Materiał językowy:

• Materiał kosmiczny

• Materiał artystyczny:

Na powyższych zdjęciach widać skupienie dzieci podczas pracy. Maria Montessori odkryła  zjawisko „ polaryzacji uwagi”, co zostało także potwierdzone przez współczesnych psychologów. Polaryzacja uwagi to zjawisko głębokiego i długotrwałego zainteresowania jednym przedmiotem lub jedną czynnością skłaniające dziecko do wnikliwego ich poznawania. Maria Montessori podkreślała, że w wyniku polaryzacji uwagi dziecko dokonuje samodzielnych odkryć, głęboko je przy tym przeżywając co ma fundamentalne znaczenie w rozwoju osobowości. Podkreślała także, że zjawisko to występuje tylko wtedy gdy w procesie wychowania uwzględnia się potrzeby rozwojowe dziecka, gdy wykorzystywane są okresy krytyczne  tzw. „szczególnej wrażliwości”, w których dziecko jest szczególnie podatne na oddziaływania określonych elementów otoczenia. Należy pamiętać że podczas tych okresów szczególnej wrażliwości dziecko uczy się szybko i bez problemu. Gdy okres wrażliwości minie, a otoczenie nie dostarczy bodźca umożliwiającego zdobycie poszczególnej umiejętności, czas nauki wydłuża się, a sam proces staje się mniej pasjonujący dla dziecka.

. za najbardziej odpowiednie okresy wrażliwości uważa się:

• na język ojczysty- to okres życia dziecka(1,5 – 3 lat),
• okres zainteresowania małymi przedmiotami i czas nabywania koordynacji ruchowej (1-4 r. życia);
• okres szczególnej wrażliwości na porządek(2-4 r.ż.):
• okres doskonalenia zmysłów (2,5-6 r.ż);
• okres szczególnej wrażliwości na pisanie (4-4,5r.ż.) i na czytanie (4,5-5,5 r.ż.)

            W naszej grupie wykorzystujemy też wszystkie inne metody pracy ze wszystkimi dziećmi w grupie   jak; „kinezjologia edukacyjna”, „Dziecięca matematyka”, „Ruch rozwijający” Weroniki Sherborne”, „ Pedagogika zabawy” i wiele innych.

Szczególną opieką i troską otaczamy też rodziców. Rodzice  włączają się w życie przedszkola i całej grupy. Współuczestniczą z nauczycielami w tworzeniu sprzyjającego otoczenia. Poznają zasady Montessori w zakresie nauczania i wychowania i próbują ten system wprowadzać w domu. Zapraszamy ich na zebrania i spotkania indywidualne, zajęcia otwarte z udziałem dzieci, organizujemy warsztaty tematyczne, zarówno z zagadnień dydaktycznych (dla tych rodziców którzy są zainteresowani, w jaki sposób uczymy dzieci w grupie) jak i warsztaty wychowawcze (pokazujące różne rozwiązania trudności wychowawczych). Organizujemy podpowiadamy jak rozwijać w dzieciach pasje i zainteresowania, czy też jak w domu dzieci mogą spędzać czas twórczo. Rodzice włączają się w organizację różnych uroczystości i imprez o charakterze integracyjnym (festyny wspomagając ich przygotowanie i uczestnicząc w nich, wspierają  wyjścia dzieci poza placówkę (wyjazdy przyrodnicze, wycieczki do kina, teatru itp.)Dzielą się z dziećmi swoimi pasjami, opowiadają o swojej pracy na specjalnie zorganizowanych zajęciach. Przed salą znajduje się kącik dla rodziców w którym umieszczamy ciekawe artykuły, literaturę, zdjęcia dzieci z materiałem itp. na bieżąco informujemy no aktualnych wydarzeniach.

Opracowały:

Małgorzata Jackowska
Bożena Giedrys